Når leiing krenkar

Eg skal skrive om dei som aldri burde ha blitt leiarar.

Om kor dei øydelegg.

Og der motivet av og til er å bli kvitt «dei sterke».

I denne bloggen frå Aura Consulting skal eg ta bladet frå munnen.

Eg har vore der sjølv.

Og mange har vore der.

For mange er der framleis.

Under leiing av desse.

I ein bedriftskultur som let dei halde på. Og fram.  Eller som ikkje veit kva dei skal gjere. Eller ikkje torer å gjere noko.

 

Snakkar eg om psykopatar? Nei. For der gjeld det berre å kome seg vekk.

Men eg snakkar kanskje litt om folk med psykopatiske trekk.

Men veit du? Mest om dei  som driv med uakseptabel leiing.

Fordi kulturen tillet det.

Denne bloggen skal ikkje vere mi historie. Eller historier.

Det kunne det gjerne ha vore.

Men den skal vere andre si.

Tilsette som kvar dag står med angsten i halsen. Ikkje berre på jobb.

Men på veg til jobb. Som ikkje søv. Som mistar matlyst. Og sjølvtru.

Det er mest gode historier. Om god leiing. Men det har eg skreve om i 2 år.

No er det på tide å skrive om uakseptabel leiing. Som skadar. Som kan skade mennesker resten av livet. Som kan traumatisere. Som kan gjere dei arbeidsudyktige. Som kan øydelegge deira muligheit til ny jobb. Deira ambisjonar. Og helse.

Kultur for det. Kulturen aksepterer. Tillet. Eller fryktar. DERFOR er det mulig.

Kvar startar det?

Av og til allereie ved tilsetting. Feiltilsetting. Arbeidsgivar er opprådd. Tek dermed for lett på det. Tek inn folk som ikkje skulle ha vore tilsett.

Mangel på folk. Mangel på kompetanse. Tek dei ein har. Små stader. Vågar ein ikkje stille krav? Ha forventningar? I frykt for å miste kompetanse? Eller stå utan leiing?

Referanser har ikkje vore ærlege. Ein annan arbeidsgjevar vil bli «kvitt» ein dårleg leiar. Og gjer neste arbeidsgjevar ei bjørneteneste.

Så kan vi ha lokale avdelingskulturar, foreksempel sjukeheim kontra personalavdeling.

Eg er inni fleire verksemder der dei som er nærast leiaren dagleg – ser at dette er skadeleg leiing. Men f.eks der personal(som er nærare rådmann), ser det annleis.

Og så får leiaren fortsette…….

 Korleis kan ein rette det opp?

Ved medarbeidersamtale. FØR prøvetid er ute.

Om ein ikkje har oppdaga at ein har tilsett feil innan 6 månader, så må arbeidsgjevar ha mot ved hjelp av tett oppfølging og konkrete forventningar – å gjere ei oppseiing mulig.

Denne bloggen handlar om konsekvensane når dette ikkje skjer.

For dette er ikkje enkelt. Men om ein har KULTUR FOR at det er slik ein skal gjere det i slike tilfelle, så er det eit styringsreiskap. Som gjer det enklare.

KVA ER LEIING? For meg er det iallfall å ville folk vel. Få ut potensialet deira. OG ha tydelege forventingar. Om kvar vi skal. I lag.

Det veit vi folk gjer best når arbeidsmiljøet er godt.

Kongstanken

Eg skulle ønske at langt fleire spurde seg sjølv kvifor dei er leiarar? Kvifor dei passar så godt til å leie sine folk.  Kvifor vart du leiar?

By accident? Vart det berre slik? Eller var det fordi din leiar «likte» deg? Likna på seg sjølv?

Ja, for dette kan jamvel gå i onde sirklar. Ein dårleg leiar tilset ein annan dårleg. For å ikkje få motstand. Kritiske spørsmål.

 

Er det slik at alle menneske lett forheld seg til leiing?

Neida. Det finnast eit bitte lite mindretal som vil gjere som dei sjølve vil. Det kan også handle om lita sjølvinnsikt.

Eg hevdar likevel etter å ha jobba med dette i over 30 år, at der er fleire dårlege leiarar.

For meg har det betydd – at eg heile tida sjølv må vurdere mi eiga leiing. Min måte å vere på.

Derfor har eg også i alle år – hatt fokus på å utsette meg for attendemeldingar.

Det er vel berre slik at ein utviklar seg?

» Gi aldri opp troen på livsverdier som skal være ukrenkelige»

Albert Schweitzer

Eg ser;

at dersom det ikkje er kultur for å skaffe seg dyktige leiarar og kvitte seg med dårlege(for å seie det enkelt) – så kan vi skape ein fryktkultur. Ein kultur der det er kamp om revir. Der mobbing skjer. Ofte i det skjulte. Der dei tilsette sin kunnskap, ja til og med personlegdom! – kan verte ein trussel.

I fleirtalstilfella får dette halde fram. Fordi den som har skoa på, leiaren, har redsel for å avsløre eiga manglande meistring.

Folk spør meg ofte om kva dei skal gjere.

Akkurat HER gjer eg unntak.

Eg gir råd.

Om kulturen vernar dårleg leiing; kom deg der ifrå.

Ta vare på eiga helse.

Du kan gjere ein utmerka jobb i ein annan arbeidskultur.

 

 

 

 

SO tomt

 

Eg har i tidlegare bloggar sagt at eg er ikkje så flink til småprat.

Dermed får eg ofte høyre korleis folk EIGENTLEG har det.

Før påske; visste eg at det ikkje berre var eg so kjende på å vere aleine når påska tok til.

Vi er mange som har det slik.

Og eg har styrt på etter alle kunstens reglar.

Teke ein dag om gongen. Og klart å ha mange gode augeblikk.

Gått tur.

Vore på ski.

Vore på arbeid.

Reist på besøk.

Invitert folk.

OG vore aleine.

MEN LIKEVEL.

Veldig mange har nok med sitt. Slik er det vel.

Eg lever godt med å kjenne meg aleine innimellom.

Men kjensla av einsemd kom snikande for første gong i januar.

Og den er verre.

————–

Denne påska har eg tenkt mykje på kjærleik.

Det er ikkje kjærleiken som nødvendigvis tek slutt.

Den kan vare. Halde fram.

Men personen kan mangle motet til å velge kjærleiken.

Den vanskelege. Den utfordrande.

Men vel vanen. Det trygge. Det enklaste.

Og dermed er noko over.

Utan at nødvendigvis kjærleiken er over.

——–

Eg har kjærleik til mange.

Det er så mange fine folk der ute som eg bryr meg om.

Og det hjelp. Å ha nokon å bry seg om. Få lov til å vere noko for andre.

——

Eg las eit portrettintervju med Gro Harlem Brundtland i påska.

Når ho skulle snakke om tapet av son sin, sa ho:» En del av prosessen ved å leve videre uten noen, er at du hele tiden må tenke på, snakke om, være en del av den personen.»

Ho trudde ingenting på at ein skulle slutte å snakke om den ein hadde mist.

Som Frida Aannevik syng:

Eg har blitt fortruleg med ditt sinn.

Kan det seiast betre?

Så er det kjærleiksorg? Er det kjærleiken som tek slutt? Eller er det på ein måte å skiljast med eit liv?

Å skiljast med eit liv tek tid.

Så denne vesle bloggen er til oss som har kjent på tomheit i påska.

Men no er vi snart gjennom.

Og vi har klart det.

Snart er det kvardag igjen.

Og den meistrar vi betre.

Inntil vi er i vater igjen.

Har kome oss i andre spor.

Kome til oss sjølv.

 

 

 

 

 

Kan traumer gjere deg sjuk?

Eg tenkte å skjule det.

Men så er det synleg.

Seinast tysdag i kommunestyret vart det påpeika.

Og i erkjennelsen av at eg er ein offentleg person, vert dette formidla som ein blogg.

Istaden for eit facebook innlegg.

Og på eit vis er dette også historia om fortsettelsen. På mitt livs traume(skade eller sår).

Også det ein erkjennesle.

At sjølv kor hardt eg har jobba for å bli meg sjølv igjen, eller eit nytt meg sjølv, så reagerer kroppen.

Tankane er på veg til eit nytt liv. Og vil dit. Men kroppen sett meg av og til i freeze att.

Eg tok traumeutdanning i 2015/2016.

Og med denne bloggen ynskjer eg å alminneleggjere traumer.

Kvar  veke møter eg folk som har med traumer som ein del av sin livsbagasje.

Det at eg brukar meg sjølv som eksempel – vonar eg gir andre håp.

Kroppslige plager i ettertid
«Stressreaksjonene under og etter traumatiske hendelser innebærer sterke kroppslige reaksjoner. Dette kan medføre kroppslige plager i ettertid. Mange har smerter eller anspenthet i kroppen som ikke har en klar medisinsk årsak. Samtidig vet vi at mennesker som har opplevd traumatiske hendelser har økt sannsynlighet for å bli rammet av fysiologiske sykdommer, noe som gjør det svært viktig at de kroppslige plagene utredes grundig av lege.»

Kilde: Norsk psykologisk forening

Psykiske traumer kan gjøre deg fysisk syk

”Study of Health Outcome after Trauma”

«Traumer er i utgangspunktet psykologiske belastninger. De foreløpige resultatene fra vår studie viser at langvarig stress også påvirker kroppen på mange forskjellige måter. Det kan for eksempel gi hormonforstyrrelser, muskelspenninger eller påvirke energiomsetningen i kroppen.»

Kilde: Forskning.no

 

_____

Med min nye kunnskap om traumer, så veit eg at det som trengs for å verte «aktivert» att, er ein ressurs. For meg er det oftast eit menneske som kan snakke med meg. Vere interessert. Som ikkje har svara. Men spør. Dette har eg skrive om i tidlegare bloggar.

Eller ressursen kan vere ei naturoppleving. Eller å skrive. Ein stad. Eller ein song.

Så på det viset kan kanskje denne bloggen også vere til nytte for andre?

Å leve i uvisse. Å ikkje vite alt. Veit vi nokon tid alt? Kva som kjem til å skje rundt neste sving? Ingen av oss har garantiar.  Kunsten er å innrette oss deretter.

______________

Denne historia starta 1.juledag i 2016. Som seinare viste seg å vere ein fortsettelse….på ei anna historie.

Eg vart brått kjempesjuk, og måtte til legevakt.

Symptoma var svært sterke smerter i tenner, kjeve og ansikt( eine sida). Og press mot eine auget. Og opphovning.

Eg fekk smertestillande, naudtimar hjå tannlege – og vart til slutt henvist til kjevespesialist på sjukehuset.

Så midt oppi flyttesjauen i fjor februar, kom kjevekirurgen til at funna var uklare(♥jmf det eg saksa frå fagblada over), men dei ville likevel rå meg til kjeveoperasjon.

Det var fastlegen min som sa det som gav meg forklaringa. «Er det noko rart? Du har bite tenna saman for å takle krenkelsar sidan du møtte mann din». Og du har bite dei ekstra sterkt saman siste året, for å klare å kome deg attende til livet.»

Fastlegen har kjent meg sidan 2003.

Mi historie er som eit heilt bibliotek. Og han kjenner noko av den. Og han har også snakka med meg om at når menn gjer handlingar som dei skammar seg over, så har dei ein tendens til å stikke. Ikkje snakke.

 

» Å stå oppreist når du ligg nede for telling» – bloggen frå sept-15; fortel nok om traumen.

Så fastlegen har rett, eg har bite tenna krampaktig saman.

Men som eit nytt Sør- Afrikansk bekjentskap sa i sitt foredrag på Verdskonferansa i LØFT i Frankfurt i fjor:

«Ikkje blir distrahert av traumehistorien. Bygge relasjon med personen, ikkje traumet.»

Ho sa også at vi må gi «Airtime» til kven personen er, istadenfor kva som skjedde.

Vi kan ikkje ta traumen bort – men Exspand it.  Spørre spørsmål som lagar ein ny opplevelse.

Dette har eg klart å gjere. Og eg har klart å knyte til meg dei menneska som bygger relasjon med meg.

Likevel. Ja, likevel. Så vert eg tatt igjen. Fortida slår meg i bakhaudet når eg minst ventar det.

________

Eg sa nei til kjeveoperasjon.

Og eg gjekk laus på same prosedyre som eg brukte da eg trudde eg kunne unngå hofteoperasjon, trening.

Trene kjevemuskelatur pluss massage. Det hjalp. Det hjalp i slik grad at dei sterke smertene var borte. Men framleis hadde eg av og til – og for ofte, kjensla av «lammelse», og eg vart opphovna.

Venstre delen av ansiktet mitt er konstant større enn høgre.

Men verst er at det at det av og til går ut over taleevna. Til tider får eg problem med å snakke. Eg snøvlar.

Ansiktet mitt og stemma mi – er mitt største salsobjekt i Aura Consulting.

Det er her det meste språket og kroppsspråket foregår. Så sjølvsagt er dette alvorleg for meg.

Dei som følger bloggen min, veit at eg i fjor sommar ramla ned frå hemsen på Turtagrø hotell. Ambulanse til sjukehus. Røntgen av hofter og rygg.

Alt vel.

Men i haust fekk eg sakte men sikkert problem med å ta venstre handa bak. Kle på meg. Ligge på handa. Og til slutt var handa hjelpeslaus.

Også dette hadde eg tru på kunne trenast vekk, da eg tenkte at eg kunne slått eit kvart i fallet på 2 meter.

Men i januar vart eg haste sendt til røntgen og MR av skuldra.

I mange år har eg hatt ein kul mellom haud og skulder. Godarta.

Men siste par åra har den vakse til det firdoble. Så den tok dei ultralyd av den i same slengen.

Kvifor? Fordi dei ville vere sikre på at det ikkje var kreft i den.

Men funna var ikkje tydelege nok, til at dei kunne avfeie kreft.

Så no er den avgjerande datoen 12.februar. MR av kulen.

 

Er det kreft? Det håper eg sjølvsagt ikkje. Fordi eg elles kjenner meg storarta.

Vanskelege kjensler er ein del av kontrakta di med livet.

Operere den vekk må eg uansett, seier dei.

Og eg trur; at kulen er årsak til ansiktet. Og skuldra/handa. Fordi den har blitt 6/5 cm, og truleg pressar på nervar.

Kvifor har kulen vakse så mykje siste to åra?

Høge skuldra og samanbitne tenner?

Ikkje veit eg.

Men eg forstår at det er samanheng mellom traume og fysiologiske endringar.

_____

Eg avsluttar bloggen med optimisme.♥

Alt anna ville vore ulikt meg.

Trass alle smerter og hendelse – 2017 vart Aura Consulting sitt beste driftsår.

Ikkje spør meg korleis det er mulig.

Anna enn at av og til ER det umulige mulig.

Eg treng ingen som synest synd i meg. Det har aldri hjulpe.

Men eg treng folk som etterspør det eg klarer og kvifor.

Og kjem med heiarop!♥

For i 2018 skal eg danse meir!

Kultur for trøbbel!

 

Av og til merkar ein det.

At nokon berre vil faenskap.

Tøff start på ein blogg?

Denne er dedikert til dei som ikkje gir seg. Og til dei som vil øve.

Det er dessverre slik at av og til er det «dei verste» som vert att på ein arbeidsstad.

Dei som verksemda burde ha kvitta seg med.

Dei andre gir seg. Orkar ikkje meir.

Denne bloggen til Aura Consulting vert litt vinkla litt todelt.

Den skal både handle om at vi er for lite vakne i timen. Med det meiner vi at vi trur at kultur ikkje har betydning. FØR eit eller anna går til helvete.

Men den skal også handle om det spørsmålet eg svært ofte får ute i oppdrag: Kva gjer vi med «dei verste»?

Det er lurt å vere budd. Det finnast påskevettreglar.

Kva er det som gjer at vi trur vi kan vandre gjennom livet utan trøbbel?

Kva er det som gjer at vi trur at det mellom ein gjeng ulike folk på jobb ALDRI skal oppstå trøbbel?

Kvifor trur vi at alle veit korleis dei skal oppfører seg i alle situasjonar – utan at vi har snakka om det?

For mange år sidan heldt eg foredrag om etikk på Høgskulen i Molde.

Eg spurde studentane om det var fritt fram og oppføre seg som ein ville på jobb.

Det hadde dei ikkje noko svar på….

 

Eg seier ofte at å vere kollega, er å vere ein del av eit sjebnefellesskap.

Og det er få av oss som har valt kollegaen vår..

Det er BÅDE kjekt OG utfordrande å vere i eit slikt felleskap.

Her seier eg også som LØFT, at i fleirtalstilfella kan du velge kva du leitar etter hjå den andre. Du kan leiter etter det du» likar» eller det du «mislikar». Og dermed vert det meir av det.

Så trøbbel kan forebyggast.

Etter mitt syn er likevel det klokaste å bygge kultur. Og å handle deretter.

Det ER nemleg ikkje fritt fram og oppføre seg som ein vil på jobb.

Det vil ALLTID utvikle seg kulturar på ein arbeidsplass. Opptil fleire.

Det kan f.eks utvikle det som eg kallar «familiekultur».

Utad er kulturen perfekt. Men arbeidsplassen oppnår ikkje resultat.

Det kan også vere styggedom internt. Mobbing. Trakassering. Nokon bestemmer. Uformell leiing. Men ofte godt skjult.

Slik som det kan vere i familier.

Eg har skreve om det fleire gongar før.

Vi manglar mot.

Men mot kan trenast opp.

Grunnmuren for å kunne lukkast; er at det i botnen er ein aktiv og levande kultur.

Altså ikkje «på – papiret» kultur. Det er slik vi oppfører oss kulturen er eit uttrykk for, ikkje det som står skreve.

SÅ HAR VI DET EG KALLAR 80/20 PERSPEKTIVET.

Leiarar har ein tendens til å gi 80 prosent merksemd til dei 20 prosenta det er mest trøbbel med.

Kva hadde skjedd om dei gjorde omvendt?

Det ein leiar gjer, vil vere eit kulturbodskap. Dermed er det lett for at dei øvrige tilsette får fokus på det same.

Det kan sjå ut som vi aldri vert leie av å snakke om og forklare kvifor nokon er så vanskelege.

Vi har enkelt episodar. Mange. Ofte frå langt attende i tid.

Nokon av mine kundar ler(fordi dei kjenner seg att), når eg seier eg har høyrt nok.

Eg treng ikkje vite meir for å forstå at dette er vanskeleg.

Så korleis går eg da fram?

Eg spør ofte om kva folk har gjort med problemet så langt(20 prosenten).

Svaret kan vere ingenting.

Men svaret kan også vere at dei har sagt frå. Korleis, kan eg spørre. Og ofte betyr da «sagt frå», at folk har fått vite kva dei har gjort feil, er skuld i, osv.

Virka det? spør eg. Nei. Så kva gjorde du da? Ingenting. Sannheita ER sjeldan ingenting.

Men det har blitt snakka meir om det som ikkje virka.

I enkelte tilfelle kan også dette har vore teke fatt i, på ein løysingsfokusert måte.

Men så har ein sluppe taket. Ikkje fulgt opp. Ikkje vore samde om kva tid skal dette vere løyst.

Eller iallfall byrja å verte betre.

LØFT snakkar om at på dei fleste arbeidsplassar er der klagaradferd, kundeadferd og besøkande adferd. Det har eg beskreve i bloggen KAKTUS i bedriftskulturen.

Kven som har klagaradferd kan variere.

Men mitt poeng er at slik adferd ikkje kan aksepterast over tid.

Så dermed må folk få formidla ei forventning om anna adferd.

Kva tid endringa  skal vere synleg eller høyrbar.♣

Og kva som er bidraget frå vedkomande sjølv. Og andre.

Og første vesle teikn på at dette vert slik.

Det er sama prinsippa ein tek i bruk i store grupper.

Så må vi heller ikkje gløyme LØFT setninga som heiter: «Kvart eit kvart klagemål finnast eit ønskemål». Finn det!

Om der ikkje er ønskemål, oversjå klagaradferd.

Om heller ikkje det hjelp, gi klare forventning til endring. Start med det viktigaste!

Om heller ikkje det hjelp, har iallfall LØFT vore prøvd. Du har fått ei avklaring.

Og du kan sitje att med kronisk klagaradferd.

Det er og blir ei leiarutfordring.

Det er der den høyrer heime.

For det kan ende med oppseiing.

 

Så avslutningsvis; tenk deg om. Når du kjenner deg sliten.

Kan det vere fordi du for lenge har opna opp for trøbbelspråk?

Ta grep. Bygg kultur. Og mot. Saman med dine. Og tren på å ha fokus på framtid og løysing.

Som Gro Johnsrud Langslet har sagt; «du får aldri for lita tid til å snakke om problem».

DET ER HELLER IKKJE DER DU FINN LØYSINGA.

«Eg og»

Eg var og så nyversjonen av den norske spelefilmen «Ni Liv», «Den 12`mann» i forgårs.

Verknaden av den kjem til å vare.

Mor sa ofte når eg spurde henne kva som var viktigast i livet, (etter at ho hadde sagt oss borna og at alle hadde god helse); «landet vårt».

Slik kjende eg det når eg såg filmen. Så stolt over alle som har jobba så beinhardt for eit fritt Norge.

Som ofra så mykje.

Men som også sette andre framføre seg sjølv.

Det er kanskje det Aura Consulting sin blogg nr 41 skal handle om.

Eg er nemleg overtydd om at vi må snu samfunnstrenden.

Lat oss byrje i det små.

Kva kan eg gjere for andre? Istadenfor kva andre burde gjere for meg.

#metoo kampanjen har prega siste del av 2017.

I alle år har menn hatt meir makt enn kvinner.

I like mange år har kvinner falt for menn med posisjon.

Nokre av dei mannfolka har teke seg til rette.

Eg har tru på LØFT sin antagelse som seier at det er ikkje anten eller. Det er ofte både og.

Altså i dei fleste tilfelle er vi to om saken. Vi kvinner har ansvar og.

Eg starta som leiar som 26 åring. Og har stort sett vore einaste kvinne i leiarteam.

Men kun 2 gongar kan eg minnast trakassering frå menn.

Det var av ein hovedtillitsvald. Ein type som eg idag ville ha kalla ein gamal gris.

Og av ein rådmann. Som eigentleg også var ein gamal gris. Og som i tillegg akkurat da var full-  i embeds medfør.

I ettertid tenker eg som LØFT. Kven eigde problemet?

Kva er det slag mekanismer som gjer at vi tillet folk og oppføre seg som dritsekkar?

Eller kvifor bygger vi opp under folk si sjølvkjensle – som heller skulle ha vore teke ned eit hakk?

Ein kan ofte undre seg over mindre pene menn( og som heller ikkje er særleg hyggelege), men med makt; og i ein posisjon – har draget.

MEN; ganske mange fleire gongar har kvinner vore min største fiende. Men på ein meir infam måte. Meir usynleg. Jobba meir i det skjulte.

I ettertid ser eg at det har vore styrt av sjalusi og misunning.

 

Men i mine tidlege år som leiar – såg eg ikkje det.

Eg trudde vel for godt om folk. At folk var glad for å få både min kompetanse og mitt engasjement. Eg forstod ikkje at eg kunne verte sett på som trussel. At eg utfordra eit revir.

Dette var og ein form for trakassering. Som kjendest så sterkt at eg 2 gongar valde å skifte jobb. For å bevare helsa. Livsmot og sjølvtru.

 

Men for å vere heilt ærleg. Det gjer meg meir å sjå folk i eit samliv som tillet seg sjølv å verte utsett for trakassering. Dei er i ein situasjon der dei ikkje klarer anna. Klarer ikkje å stå opp. Dette har eg vore vitne til eit heilt arbeidsliv. Og hjelpa? Det finnast inga – FØR dei sjølve er klar for å ta eit anna val.

Like trist er det å sjå at dei ofte vel same type i neste omgong.

Så kva er løysinga?

Ein del av det – er at folk vert trygge nok i seg sjølv. At folk kjem i ein situasjon der dei klarer seg sjølv. Også økonomisk.

 

Vi menneske er flokkdyr.

Eg ser det på arbeidsplassar. I kulturen. Det er ofte ikkje lett å vere i mindretal.

Det er altså VERKEN lett å vere den som seier at arbeidsdagen stort sett er flott(når fleirtalet meiner den ikkje er det, eller har teke til orde for at den ikkje er det).

Eller vere den som seier at eg er utsett for krenkingar. Når alle andre meiner at personen er super.

Språk smittar. Vi får meir av det vi har fokus på.

Men vi må ikkje gløyme kva språket vårt skapar slags merksemd.

For nokre år sidan jobba eg mykje med idrett.

Og i undring kunne eg frå sidelinja sjå at så fort EI avis hadde sagt noko ufordelaktig om ein trenar(som vi berre hadde høyrt godord om før), så gjorde fleire aviser det same.

Og praten gjekk rundt lunsjbord  og i «dei tusen hjem» – og til slutt vart trenaren endra frå å vere framifrå – til han vi ville ha han sparka.

(vi meinte til sist at han eigentleg aldri burde ha vore tilsett…..).

Så kva er budskapet mitt i denne bloggen?

Det er flott at dei som i ulike samanhengar har vore utsett for trakassering, gjennom denne kampanjen har funne mot og styrke til å stå fram.

Men eg vil rope eit varsku til oss flokkdyra.

Fleirtalet blant oss har gode haldningar og verdiar, og let ikkje makt og posisjon gå oss til haudet. Eller ein annan stad.

Eg har lyst til å gi merksemnd til dei gode menn. Og kvinner.

Dei er det flest av.

Og lære meg teknikkar for å takle krenkarane.

Og til slutt; ta ansvar for eigen adferd.

Som mor – har eg også eit ansvar for å sende med son min same budskapet.

 

Eg har eit ynskje om taktskifte i 2018.

At vi vert mindre opptekne av kva oss sjølv er utsett for, men meir opptekne av kva andre er utsette for.

Kva har det med spelefilmen og gjere?

Kva land vil vi ha framover? Kva verdiar vil vi verne om? Kva skal vere viktig for oss?

Mot til å vere oss sjølve. Mot til å sei frå.

Men også mot til å gå med den minste flokken.

 

 

 

Hjartedjupt – kjennest det; 1 år etter

«Trur du det finnast solnedgongar i himmelen, Audhild» – spurde du.

Union Hotel – 95 år

I ditt ess – 92 år!

Solnedgong i Geiranger og du

Idag er det 1 år sidan du døydde mor.

Og eg er viss viss på at du har funne solnedgongar i himmelen.

Håpet er ei stjerne – denne høyrde eg på siste dagane i livet ditt.

Den trøysta.

Det gjer og spelelista eg spelte inn til deg – som vi song frå når eg var hjå deg.

Siste veka av livet ditt; låg du der og dirigerte «Når fjordene blåner».

Aura Consulting sin blogg nummer 40 er inga skrift om sorg.

Men om sakn. Og hjartedjup takksemd.

Håpet er ei stjerne

(Sommerro/Røsbak)

Håpet er ei stjerne.

Hu sløknes ældri, hu.

Står der høgt på bågån,

som naggæl’n i ei bru.

 

Håpet er er ei stjerne

I di mørke natt

vil stjerna stå og lyse

så du finn dagen att.

 

Hele lange livet,

helt tel alt er slutt

må du vandre vegen

hårt eneste minutt

 

Gå vegen ganske rolig,

sikt mot høgda der.

Så når du fram tel målet

der livets mening er.

 

For håpet er ei stjerne.

Hu står og blinke nå.

Så gå mot mårråslænda

der lyset kjæm ifrå.

 

Nå er du snart framme.

Kjinne verda litt.

Kjinne både lys og lek

og vonde mareritt.

 

Refr:

Gå, gå mot stjerna,

gå tel mårrån kjæm.

Hu vil itte svikte deg,

hu er med deg på din veg helt fram.

Eg er så uendeleg takknemleg for at eg prioriterte som eg gjorde.

At eg ordna med kontorbase og leilighet i Ulstein, det som viste seg å verte det siste året av ditt liv.

At eg kunne få følge deg på din veg ut av livet.

Og som eg har skreve her før, den vegen i lag med deg, lærde meg mest OM livet.

I ettertid har det vorte så rett. Det at eg kunne vere der.

At far fekk hjarteinfarkt og døydde i båten sin til havs da eg var 17 – gav meg ikkje eit slikt val.

No hadde eg det – og tok det.

Dette året har lært meg mykje om å leve.

Eg MÅ ikkje til grava di/dokka for å kjenne meg nær deg.

For eg har heile tida kjent at du ER med meg.

Eg har blitt enno sterkare.

Som ei venninne sa til meg dagen etter du var død: «det er som om du har teke over styrken ho hadde. Ho har gitt den til deg».

Eg var så redd for å ikkje klare tap av mann min og deg same året,

Men du hjalp meg. Og ein kar der oppe som du trudde på – og som eg kjenner held handa si over meg; hjalp meg.

For eg tapte deg ikkje.

Eg var på veg til etterkontroll I trondheim etter hofteoperasjon i juni.

Sjølv om alt hadde gått bra – var eg av ein eller annan grunn uroleg.

Så lyser plutseleg ei varsellampe i bilen. Motorfeil. Instruksane sa at eg måtte rett på verkstad om den ikkje slukna. Så slukna den. Men eg ringde verkstaden og fekk time til eg kom heim. Dei leita og styrde – og kjem til slutt ut til meg og seier at dette var heilt uforklarleg. Den einaste forklaringa dei hadde; var at ein eller annan mystisk skugge må ha lagt seg over bilen min, så varsellampa slo seg på.

Da kjende eg det. Du var med mor.

I juli skulle Tarjei og eg køyre Aursjøvegen, for første gong.

Sommaren for 2 år sidan, hadde eg lova deg den turen. For du hadde hellar aldri køyrt den. Men så rakna livet mitt – og alle planar fall i grus.

Det var eit forferdeleg ver når vi reiste frå Molde. Tåka hang tjukk. Heilt til vi tek av i Sunndal, og byrja på turen oppover. Plutseleg openberra sola seg gjennom tåkehavet! Og eg vart veldig kroppsvarm. Da sa eg til Tarjei; «ho er sanneleg med oss.»♥♥

Dette året har eg funne så uendeleg mange hjarter i naturen når eg har vore ute og gått.

Skal tru kvifor?

 

Du var blitt alvorleg sjuk. Dei to siste månadane av livet ditt. At du sloss for å ville leve også da; har sett mitt liv og alt eg gjer i eit heilt anna perspektiv.

Dont give up.

Eg VAR stolt av deg.

Og eg ER stolt av deg.

Du er framleis mi PIPPI, som eg skreiv i bloggen min til deg. Og du er litt slik ho dama på nesten 90 i radioen sa: » Eg har mange sjukdomar, men heldigvis har eg helsa i behald»!

Her ein dag sende Tarjei eit bilde av deg og han i Tyrkia. Du sat og held rundt han oppe på borga i Alanya. Og da kom eg på det; du var 80 år på den turen. Likevel gjekk du kvar dag i brennande heite frå hotellet til stranda. Utan å mukke.

Respekt.

Korleis har dette året vore?

I starten var det rart å ikkje skulle ringe deg lengre. Eg stod på farta til å gjere det fleire gongar.

Men eg snakkar med deg utan å ringe.♥

Og eg legg framleis turen innom sjukeheimen. Også di avdeling. Der er nesten ingen att av dei som var der i di tid mor. Men der har kome foreldre til mine venninner.

Og eg har JON. Som eg har lova å sende kort til så lenge han lever.

Det er godt for meg å ha han å kunne besøke der.

 

Eg har kjøpt meg min eigen heim for første gong, mor.

Du skal tru eg gjerne ville at du skulle få oppleve det! Men du visste om at eg hadde tomt her. Og heilt til det siste kunne du peike på bildet eg gav deg – av solnedgong i Julsundet – og vite at det var der eg budde.

Eg har ordna inngongspartiet slik at ein kan kome inn med rullestol.

Ikkje fordi eg trur du kjem….

Men fordi det var så låkt at du aldri kome deg inn i heimen i Ulstein – fordi du ikkje våga at nokon skulle bere deg inn. No kan naboane mine, om dei vert dårleg til beins kome seg inn – eller eg sjølv…

For solnedgongar treng vi alle å sjå.

Dette året har eg tatt mange sjansar. Og istaden for å vere veldig redd for at det ikkje skal gå – har eg kjent på denne roa. Du klarer det. Det løyser seg. Og den kjem frå deg.

2 dagar før du døydde, tok eg med syster Marianne på bedehuset. Vi trengde eit lite stemningsskifte. Grimstadkoret song. Det var åresal, kaffi og kaker. Alt slikt som du sette pris på.

Vi vann ein hjartelampe. Som eg fekk. Den står på nattbordet mitt no.

Du er med.

Rigmor gav meg ei stjernelampe ifjor.

Den stod og skein i vinduet i Ulstein – kvelden for 1 år sidan.

Og sidan har den stått i kontorvinduet mitt på Mevold. Og på den måten har eg ikkje kjent meg aleine ved heimkomst.

Dagen etter du døydde, fekk Tarjei trenarjobb i Brann. Han klarde nesten ikkje glede seg.

For han ville gjerne du skulle ha visst det.

Veit du mor? Eg har bestillt ein gul lenestol. Som kjem idag. Gul for håp. For solnedgong. Der skal eg sitje å sjå utover havet – og vite at du er med meg.

Og Inger kjem frå Oslo idag. For å vere ilag. Vi skal reise til Hareid. Vi skal innom grava. Vi skal innom Syverplassen, barndomsheimen din. Og vi skal innom Brekkane, heimen din. Vi skal innom sjukeheimen; siste heimen din.

Så skal vi tilbake hit.

Vi skal ete krabbeklør og ete Krokankake( oppskrifta di).

Og vi skal minnast deg i glede.

Og hjartedjup takksemd.

Kjære mora mi.

Livet varer heile livet

idag 6. november

November er for mange ein månad dei vil fort forbi.

IKkje så reint sjeldan slår det meg at det er mykje vi vil fort forbi.

Få overstått.  For å gjere oss klar til det neste som ventar.

Dette å vere i det vi er i no – NO – kan verte ei utfordring.

Mange synest november er tung. For meg er den nødvendig.

Endeleg kan eg samle meg. Kjenne roa kome med mørket.

Igår kveld såg eg på «Der ingen kunne tru at nokon kunne bu». Denne gongen var programmet frå ei lita øy ved innløpet til Lyngsfjorden. Ho som var hovedpersonen i programmet, hadde måtte forlate øya to gongar. Først da familien vart tvangsevakuert under krigen. Så når myndigheitene tvangsflytta folk til meir sentrale strok, på 60/70 talet. Men når reportaren spurde henne, om ho no hadde flytta attende for å døy, var svaret at ho gjorde det for å kunne leve. Ho var 86 år…….

Idag tidleg var eg på trening.

Samstundes med meg var Seniortrimmen. Der var det enkemenn på nesten 90 som fortalde at dei nett hadde kome heim frå Syden. Og på måten det vart fortalt, forstod eg at det var ny kjærleik i bildet.

Her var damer som var bekymra for at dei hadde ete for mykje i helga, og hadde mykje å stå til rettes for idag……

Og det slo meg som alltid. Alder er ikkje alder. Mykje av det vi er opptekne av som tenåringar – er vi opptekne av resten av livet.

Men det som særprega både dama i Lyngen og Seniortrimmarane idag – var kor lystige og lette dei var.

Dei levde.

«Alle disse dagene som kom og gikk, ikke visste jeg at det var selve livet»

For ei tid tilbake spurde eg ei leiargruppe eg coacha om kva tid dei var på sitt beste som leiarar.  Det meinte dei både var eit uvanleg og krevjande spørsmål.

Svara var interessante.

Det handla mykje om å ta seg tid.

Når dei lena seg tilbake – og såg kor alt flaut. Kunne vere observatørar til folk som var i Flytsona.

November er fin for slikt.

Men som LØFT er eg oppteken av kva vi gjer sjølv. Livet går sabla raskt.

Gjennom livet gler vi oss ofte til neste steg. Når vi berre vert litt eldre.

Eg hadde foreldre som gledde seg til å verte pensjonistar saman.

Det fekk dei aldri oppleve.

I jobb møter eg folk som lengtar etter pensjonisttilvere. Og i den lengten ser eg at dei hoppar over eit par år. Der ein del berre er halvveges tilstades i seg sjølv og i arbeidslivet.

Eg har ikkje lyst til å hoppe over noko som helst.

Den største dag i mitt liv var den dagen jeg tok mitt liv i besittelse.

 Ferdinand Finne

Oppe på oppdrag i NORD for litt sidan, møtte eg ungdomar som var redde for nettopp det. På utsida såg du bråkete og uforskamma ungdom. Men bakom dei tøffe capsane, solbrillene og hettegensarane – kom det fram noko anna. Når eg baud på meg – vart eg bedd innanfor sjølv.

Nokon seier at livet er det du gjer det til. Tja – men ein del manglar verktøyet for å lage seg eit liv.

For litt sidan var eg på ei styresamling, der eg fekk spørsmål om kva som var min KONGSTANKE i livet.

» Livet er altfor kort . Lev det»